Thái cực quyền truyền thống trước tiên là một môn võ thuật, bản chất nguyên khởi và nội dung huấn luyện cốt lõi chính là năng lực thực chiến của nó. Ba đời quyền sư “Dương Vô Địch” bởi lẽ đối tượng thụ quyền không giống nhau, đối với võ công gia truyền đã thực hành “phân lớp, phân đối tượng, phân tuyến”, năng lực thực chiến của thái cực quyền vẫn chính là cốt lõi của nó. Phủ nhận hoặc từ bỏ võ công, kỹ thuật quyền thuật và phương hướng huấn luyện thực chiến của thái cực quyền, có nghĩa là phủ nhận hoặc từ bỏ chính bản thân thái cực quyền – Điểm này không thể mơ hồ được.
Quá trình huấn luyện “Thái Cực” là đặc thù
Sự khác biệt với những môn võ thuật tranh đấu trên thế giới là, quá trình huấn luyện thái cực quyền, “Thái Cực” là đặc thù. Đặc thù chính là ở chỗ: Thái cực quyền bao nhiêu năm huấn luyện giai đoạn cơ bản công hoàn toàn không phải là thứ vận động mang tính đối kháng. Giai đoạn huấn luyện này không phải là thủ đoạn đối kháng và năng lực đối kháng, mà là thứ trí tuệ và công phu đặc biệt thông quá hóa giải đối kháng để giành thắng lợi. Thái cực quyền theo đuổi chính là “Thuần nhiệm tự nhiên” (Hoàn toàn thuận theo tự nhiên), năng lực hòa hợp để kháng lại những phiền nhiễu ở bên trong lẫn bên ngoài, đó mới là mục tiêu cao nhất khi luyện tập cơ bản công thái cực quyền. Đồng thời chỉ có cơ bản công như vậy mới là tiền đề và nền tảng cơ sở để huấn luyện năng lực thái cực quyền thực chiến về sau.
Một điểm càng khác biệt hơn nữa đối với các môn võ thuật tranh đấu khác chính là thứ mà bậc tiền bối gọi là “Quyền tuy tiểu kỹ, khước hàm chí đạo” (Quyền tuy chỉ là kỹ thuật nhỏ bé, nhưng lại bao hàm trong đó chí đạo), chỉ rõ thái cực quyền còn có thể dùng để “cầu đạo”. Theo đó, lại xuất hiện con đường đạo thái cực quyền chính là phương thức cao cấp nhất do chính bản thân mình tu luyện, nội dung của nó đã vượt xa phạm vi tinh cận võ công và dưỡng sinh bảo vệ sức khỏe.
Công phu thái cực quyền vận dụng vô cùng nhuần nhuyễn triết lý và nguyên lý thái cực. Đó chính là đặc tính khác biệt: phi đối kháng, phi bạo lực, không xâm lược của cơ bản công thái cực quyền, đồng thời nó có thể luyện tập từ từ, cung cấp điều kiện phi thường cho việc “Tự ngã siêu việt” trong võ thuật. Tất cả những điều này đều là sự khác biệt rõ ràng nhất, chói sáng nhất giữa thái cực quyền với tuyệt đại đa số môn võ thuật tranh đấu khác trên thế giới, cũng chính là điểm lối cuốn đặc thù nhất của thái cực quyền, nếu không vì vậy thì thái cực quyền không thể được ca tụng là báu vật của văn hóa Trung Quốc.
Đáng tiếc là ngày nay, mọi người dường như đã quên mất, hoặc là không quá để ý, hoặc là không có sự nhận thức đầy đủ, mà dần dần không còn nhấn mạnh đến những đặc trưng cốt lõi vô cùng đáng trân trọng của cơ sở thực tiễn thái cực quyền.
Chúng ta không thể nào nhìn mà không thấy, luyện mà không hiểu chính là chỉ dạy lý luận kinh điển của thái cực quyền mà trong đó gần như không tìm được chữ “làm thế nào để đối kháng”. Ngược lại, quyền luận thông thiên (Cuốn thông luận về quyền học) đều luận rằng, “làm sao để ngăn chặn đối kháng, làm sao để hóa giải đối kháng”, làm sao hóa giải cho khéo léo, hóa giải mà đối phương không hề nhận ra, hóa giải để đối phương thoải mái thuận theo, hóa giải mà sự cân bằng của đối phương hoàn toàn do chính mình rất nhẹ nhàng khống chế và nắm chắc, chính điểm này quyết định nhu thủ (tay mềm mại) trong luyện tập cơ bản công. Cứ vậy bây giờ và sau này trong thực tiễn chiến đấu khiến cho người khác thắng bại, được thua một cách tâm phục khẩu phục.
Một lần nữa làm học sinh tiểu học
“Bất đu bất đỉnh”, “Âm dương tương tề”, “Xả kỷ tòng nhân” ,“Vô qua bất cấp”, “Bất tiền bất hậu”... Đây cũng có lẽ là nội dung cốt yếu về kỹ thuật và cơ bản công thái cực quyền mà chúng ta quen thuộc nhất. Cách ngôn “Bất đu bất đỉnh” quan điểm hết sức rõ ràng, không hề bao hàm bất kỳ thứ gì mơ hồ, thể hiện rõ kỹ thuật cốt lõi của thái cực quyền là tính phi đối kháng.
Bất đu đất đỉnh” là chìa khóa chung để hóa giải đối kháng. Tin hay không tin, tìm hay không tìm, có thể làm được hay không, làm có đủ tốt hay không, có thể làm được bất kỳ lúc nào hay không, có thể thuần chất, tinh khiết hay không, đó đều không phải là vấn đề của bản thân thái cực quyền, mà chỉ là vấn đề về năng lực trước mắt của bản thân mỗi chúng ta.
Giới quyền học đối với việc thế hệ sau lại không được như thế hệ trước về kỹ thuật thái cực quyền dường như sớm đã thành một định luận, nếu như không thêm vào những thứ khác để giả mạo thái cực quyền, thì việc thái cực quyền truyền thống ít ỏi còn sót lại như ngày nay không thể nào lên được sân khấu là điều sớm thành sự thật. Đối diện với sự huy hoàng của thái cực quyền ngày xưa cùng sự khuyên bảo, chỉ dạy tận tình của bậc tiền bối, tuyệt đại bộ phận chúng ta đã không thể không một lần nữa tìm tòi lại cơ bản công ban đầu, không thể không khai thác lại từ gốc rễ, bắt đầu học tập, nắm bắt lại từ đầu chiếc chìa khóa “bất đu bất đỉnh”, một lần nữa trường kỳ làm học sinh tiểu học, từ trong những thứ nguyên thủy ít ỏi, manh mún còn sót lại tiến hành tìm hiểu gốc rễ, ngọn nguồn, từng bước từng bước một tìm lại tất cả những gì đã thất truyền. Nhận định ban đầu, việc này cần sự nỗi lực của vài thế hệ, bởi lẽ quá trình làm cho nó thất truyền cũng đã cần sự “nỗ lực’ của vài thế hệ.
Trích từ bài viết: Hóa giải đối kháng là cốt lõi của kỹ năng cơ bản thái cực quyền
Thông tin về các lớp tập tại CLB Thái cực quyền Dương thị Uông mạch Hà Nội:
Lớp thái cực quyền truyền thống
và Lớp Khí công thái cực quyền để phục hồi sức khỏe